युवा रोजगार र नेपालको चुनौती

नेपालमा युवा बेरोजगारी एक प्रमुख समस्याका रूपमा देखापरेको छ। शिक्षित युवाहरू पनि रोजगारीको खोजीमा संघर्ष गरिरहेका छन्, जसले देशको सामाजिक, आर्थिक र राजनीतिक स्थिरतामा गम्भीर चुनौती खडा गरेको छ।

युवा बेरोजगारीका कारणहरू:

• सीमित रोजगारीका अवसरहरू: औद्योगिक विकासको कमी, कृषि क्षेत्रको कमजोर उत्पादकत्व, र सेवा क्षेत्रमा पर्याप्त रोजगारी सिर्जना नहुनुले रोजगारीका अवसरहरू सीमित भएका छन्।
• शैक्षिक गुणस्तरमा कमी: शिक्षाको व्यावहारिक पक्ष कमजोर हुनु, बजारको माग अनुसारको दक्ष जनशक्ति उत्पादन नहुनुले पनि बेरोजगारी बढाएको छ।
• प्रविधिमा पहुँच कम: सूचना प्रविधिमा पहुँच र सीपको अभावले पनि युवाहरूलाई रोजगारीका अवसरहरूबाट वञ्चित गरिरहेको छ।
• राजनीतिक अस्थिरता: राजनीतिक अस्थिरता, नीतिगत अन्योल र भ्रष्टाचारले लगानीकर्ताहरूलाई निरुत्साहित गर्दै रोजगारी सिर्जनामा बाधा पुर्‍याइरहेको छ।

समाधानका उपायहरू:

• शिक्षा सुधार: व्यावसायिक शिक्षामा जोड दिँदै बजारको माग अनुसारको दक्ष जनशक्ति उत्पादन गर्नुपर्छ।
• रोजगारीमूलक कार्यक्रमहरू: युवाहरूलाई स्वरोजगार बनाउनका लागि विभिन्न तालिम, अनुदान र सहुलियतपूर्ण ऋण कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्नुपर्छ।
• कृषि क्षेत्रको आधुनिकीकरण: कृषि क्षेत्रको आधुनिकीकरण र व्यवसायीकरण गरी रोजगारीका अवसरहरू सिर्जना गर्नुपर्छ।
• उद्यमशीलता विकास: युवाहरूमा उद्यमशीलता विकास गर्न प्रोत्साहन गर्दै स्वरोजगारको वातावरण सिर्जना गर्नुपर्छ।
• सूचना प्रविधिको प्रयोग: सूचना प्रविधिको प्रयोग बढावा दिँदै डिजिटल अर्थतन्त्रको विकास गरी रोजगारीका नयाँ अवसरहरू सिर्जना गर्नुपर्छ।
• राजनीतिक स्थिरता: राजनीतिक स्थिरता कायम गरी लगानीमैत्री वातावरण सिर्जना गर्नुपर्छ।

युवा बेरोजगारी एक गम्भीर सामाजिक समस्या हो। यसलाई समाधान गर्न सरकार, निजी क्षेत्र र नागरिक समाज सबैले मिलेर काम गर्नुपर्ने आवश्यकता छ।