बिमा (Bima) – नेपाल देश समाचार श्रेणी

नेपालमा बिमा क्षेत्रले पछिल्लो समय विस्तार र विकासको गति लिएको छ। बिमा, जसलाई अंग्रेजीमा ‘इन्स्योरेन्स’ भनिन्छ, भविष्यमा आइपर्न सक्ने आर्थिक जोखिमहरूबाट बच्न गरिने एक महत्त्वपूर्ण वित्तीय सुरक्षा हो। नेपालमा जीवन बिमा र निर्जीवन बिमा दुवै प्रचलनमा रहेका छन् र यसको पहुँच बढ्दै गएको छ।

पछिल्ला समाचारहरू:

• नेपाल बीमा प्राधिकरण र चीनको सिचुवान हेल्थ सेक्युरिटी एड्मिनिस्ट्रेसनबीच स्वास्थ्य बीमा सम्बन्धी छलफल: भर्खरै, नेपाल बीमा प्राधिकरण र चीनको सिचुवान हेल्थ सेक्युरिटी एड्मिनिस्ट्रेसनका प्रतिनिधिहरूबीच स्वास्थ्य बीमाको क्षेत्रमा सहकार्य गर्ने विषयमा छलफल भएको छ। यसले नेपालको स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रमलाई थप प्रभावकारी बनाउन सहयोग पुग्न सक्ने अपेक्षा गरिएको छ।
• सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारसँग बीमा सम्बन्धी अन्तर्क्रिया: नेपाल बीमा प्राधिकरणले सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारसँग बीमाको महत्त्व र यसको पहुँच विस्तार गर्ने विषयमा अन्तर्क्रिया कार्यक्रम आयोजना गरेको छ। यस्ता कार्यक्रमले प्रदेश स्तरमा बीमा सम्बन्धी जनचेतना अभिवृद्धि गर्न र नीति निर्माणमा सहयोग पुर्‍याउन मद्दत गर्दछ।
• कृषि तथा पशुपन्छी बीमा अन्तर्गत कृषकहरूको २ लाख बीमाङ्कको दुर्घटना बीमा अनिवार्य: नेपाल सरकारले कृषि तथा पशुपन्छी बीमा गर्ने कृषकहरूका लागि २ लाख रुपैयाँको दुर्घटना बीमा अनिवार्य गरेको छ। यो व्यवस्थाले कृषि क्षेत्रमा काम गर्ने किसानहरूलाई आर्थिक सुरक्षा प्रदान गर्ने उद्देश्य राखेको छ।
• बीमा सर्भेयर र बीमा अभिकर्ताहरूको इजाजतपत्र विद्युतीय माध्यमबाट दर्ता तथा नवीकरण सुरु: नेपाल बीमा प्राधिकरणले बीमा सर्भेयर र अभिकर्ताहरूको इजाजतपत्र अब अनलाइन मार्फत दर्ता र नवीकरण गर्न सकिने व्यवस्था गरेको छ। यसले सेवाग्राहीलाई सहज र छिटो सेवा प्रदान गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।
• कफी खेती बीमालेख संशोधन: कृषि तथा पशुपन्छी बीमा निर्देशिका अनुसार, लागतमा आधारित कफी खेती बीमालेखलाई उत्पादनमा आधारित बीमालेखमा परिवर्तन गरिएको छ। यस संशोधनले कफी किसानहरूलाई उत्पादनको आधारमा बिमा गर्न थप सहज हुनेछ।
• नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्सद्वारा नयाँ म्यादी जीवन बीमा योजना सार्वजनिक: नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्सले ‘नेपाल लाइफ रक्षा कवच जीवन बीमा योजना’ नामक नयाँ म्यादी जीवन बीमा योजना ल्याएको छ। यो योजना न्यूनतम बीमा शुल्कमा अधिकतम सुरक्षा प्रदान गर्ने उद्देश्यले ल्याइएको कम्पनीले जनाएको छ।
• बीमा प्राधिकरणमा मुद्दाको चाङ: नेपाल बीमा प्राधिकरणमा विभिन्न बीमा सम्बन्धी मुद्दाहरू बढ्दै गएको तथ्याङ्कले देखाउँछ। चालु आर्थिक वर्षको चैत मसान्तसम्ममा प्राधिकरणमा धेरै संख्यामा मुद्दा दर्ता भएका छन्, जसमध्ये केही मात्र फैसला भएका छन्। यसले बीमा दाबी फछ्र्यौट प्रक्रियालाई थप प्रभावकारी बनाउनुपर्ने आवश्यकता देखाउँछ।

नेपालमा बिमाको वर्तमान अवस्था:

नेपालमा बिमाको पहुँच बढ्दै गएको छ। तथ्याङ्क अनुसार, चालु आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को अन्त्यसम्ममा करिब एक तिहाइ जनसंख्यामा बीमाको पहुँच पुगेको छ। सरकारले बीमाको दायरालाई अझ विस्तार गर्ने लक्ष्य लिएको छ। जीवन बीमा कम्पनीहरूले विभिन्न नयाँ र आकर्षक बीमा योजनाहरू ल्याइरहेका छन्, जसले मानिसहरूलाई भविष्यको आर्थिक सुरक्षाका लागि बचत गर्न উৎসাহিত गरिरहेको छ।

बिमाको महत्त्व:

बिमाले व्यक्ति र संस्थालाई अप्रत्याशित घटनाहरूबाट हुने आर्थिक क्षतिबाट बचाउँछ। यसले बचत गर्ने बानीलाई प्रोत्साहन गर्छ र भविष्यमा आइपर्ने विभिन्न जोखिमहरू जस्तै स्वास्थ्य समस्या, दुर्घटना, प्राकृतिक प्रकोप आदिबाट आर्थिक सुरक्षा प्रदान गर्दछ। नेपाल जस्तो विकासशील देशमा बिमाले आर्थिक स्थिरता कायम राख्न र विकासका कार्यहरूलाई निरन्तरता दिन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ।

समग्रमा, नेपालको बिमा क्षेत्र विकासोन्मुख रहेको छ र यसले नागरिकहरूको आर्थिक सुरक्षामा महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्‍याइरहेको छ। नयाँ प्रविधि र नीतिगत सुधारका साथै जनचेतना अभिवृद्धि कार्यक्रमहरूले आगामी दिनमा यस क्षेत्रलाई थप फस्टाउन मद्दत गर्ने देखिन्छ।